ئازاری ئەژنۆکان کێشەیەکی باو و باوە کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر چالاکییەکانی ڕۆژانەت هەبێت. ئەم ئازارە باوەش ڕەنگە هۆکاری جیاوازی هەبێت؛ لەوانەیە تووشی ڕەقبوونی خوێنبەرەکان بیت، یان کێشی زیادە و لاوازی ماسولکەکان لە هۆکارەکانن. هەروەها، ڕەنگە ئەژنۆت بریندار بووبێت. هەندێک ڤیتامین و خۆراک کاریگەرن لە کەمکردنەوەی ڕێژەی ئازاری ئەژنۆ، هەروەها بەکارهێنانی بە دروستی و هۆشیاری ئەژنۆ تەندروستتر دەکات. دواتر دەمانەوێت وەڵامی ئەو پرسیارە بدەینەوە کە چی بخۆین بۆ بەهێزکردنی ئەژنۆ و چۆن ڕزگارمان بێت لە ئازارە بەردەوامەکانی.
بۆ چارەسەری هەوکردنی جومگەکانی ئەژنۆ پێویستە چی بخۆین؟
ئەگەر تووشی هەوکردنی جومگەکانی ئەژنۆ بوویت، باشتر وایە بزانیت ڤیتامینەکان یەکێکە لە باشترین خۆراکەکان بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی جومگەکانی ئەژنۆ. ڤیتامین دی و ڤیتامین سی و فۆلیک ئەسید دەتوانن ڕۆڵێکی کاریگەر بگێڕن لە بەهێزکردنی ئێسکەکان و ئازاری هەوکردنی ئێسک و جومگەی ئەژنۆ کەم بکەنەوە.
ڤیتامین D
بە هەڵمژینی کالیسیۆم و بەهێزکردنی گەشەی ئێسک و ڕێگریکردن لە پووکانەوەی ئێسک، ڤیتامین دی ئێسکەکان تەندروستتر دەکات و یارمەتیدەرە بۆ دووبارە بنیاتنانەوەی. لە ڕاستیدا دەتوانرێت بڵێین کەمی ئەم ڤیتامینە پەیوەندی بە پێشکەوتنی ڕەقبوونی خوێنبەرەکانی ئەژنۆوە هەیە؛ بۆ دەستکەوتنی ئەم ڤیتامینە باشترە شیر، ماست، زەردێنەی هێلکە، ماسی چەور وەک سەلەمون بەکاربهێنرێت.
ڤیتامین سی
ڤیتامین سی دەتوانێت یارمەتی لەش بدات بۆ بەرهەمهێنانی کۆلاجین؛ یەکێک لە پێکهاتە سەرەکییەکانی ئیسقان بریتییە لە کۆلاجین. کەواتە، بە وەرگرتنی زیاتری ئەم ڤیتامینە، دەتوانیت یارمەتیدەر بیت بۆ چاککردنەوەی ئیسقانەکان و ڕێگریکردن لە زیادبوونی هەوکردنی ئێسک و جومگەی ئەژنۆ. بۆیە خواردنی وەک سەوزە و میوەی وەک بیبەری سەوز، بیبەری سوور، سپێناخ، تەماتە، پەتاتە، پرتەقاڵ، شووتی، کیوی و ترێ بخەرە نێو خۆراکەکەتەوە.
ترشی فۆلیک
ئەگەر هەوکردنی جومگەکانت هەوکردنی جومگەکانی ڕۆماتیزمە، ئەوا ترشی فۆلیک دەتوانێت ڕۆڵێکی بەرچاو بگێڕێت لە چارەسەرکردنی ئازاری ئەژنۆکانت. بۆ بەکارهێنانی ترشی فۆلیک دەبێت دەرمانەکەی لەژێر چاودێری پزیشکدا بخۆیت بۆ ئەوەی ژەمە دەرمانەکەت بە وردی بەپێی نەخۆشیەکەت دیاری بکرێت.
کالیسیۆم
کالیسیۆم یارمەتی ئێسک و جومگەکانی ئەژنۆ دەدات بۆ ئەوەی توانای پێویستیان هەبێت بۆ پشتگیریکردنی کێشی جەستەت. کەمی کالیسیۆم دەبێتە هۆی تووشبوون بە نەخۆشی تری وەکو پووکانەوەی ئێسک و کەمبوونەوەی چڕی ئێسک؛ کەواتە دەبێت خۆراکەکەت بەجۆرێک بێت کە کالیسیۆمی پێویست بگاتە جەستەت. چونکە پووکانەوەی ئێسک دەبێتە هۆی هەوکردنی جومگەکان بە لاوازکردنی ئێسکەکان و وەرچەرخانی جومگەکان. ئەم کێشەیە دەتوانێت بە تایبەتی بۆ کەسانی بەساڵاچوو و تەمەن ناوەڕاست مەترسیدار بێت. بۆ ئەوەی کالیسیۆمی پێویست لە جەستەتدا بەدەست بهێنیت، باشتر وایە خۆراکەکەت پڕبکەیتەوە لە ماست و شیر و سەوزەوات. چونکە ئەم خۆراکانە دەوڵەمەندن بە کالیسیۆم و بە خۆراکی بەسوود دادەنرێت بۆ جەستەت.
ئۆمیگا ٣
لێکۆڵینەوەکان دەریدەخەن کە خواردنی ئۆمیگا 3 ڕێگری دەکات لە تێکچوونی کۆلاجینی ئیسقانەکان، کەمکردنەوەی هێزی چاکبوونەوە و هەڵمژینی شۆک لەلایەن ئیسقانەکانەوە. جگە لەوەش خواردنی ئۆمیگا ٣ دەتوانێت ڕۆڵێکی کاریگەر بگێڕێت لە ڕێگریکردن لە پێشکەوتنی هەوکردنی جومگەکان. پزیشکان و پسپۆڕانی ئێسک و پروسکی بەزۆری خۆراکی دەوڵەمەند بە ترشە چەورییە تێرنەکراوەکان بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی جومگەکان دەنووسن بە مەبەستی کەمکردنەوەی مەترسی هەوکردن کە لە ئەنجامی هەوکردنی جومگەکاندا زۆرە. ئۆمیگا ٣ یەکێکە لەو خۆراکانە کە لە چەورییە تێرنەکراوەکان دروست دەکرێت. بۆ دەستکەوتنی ئۆمیگا ٣ باشترە ئەم خۆراکانە بخورێت: ١.
- ماسی سەلەمون
- سەلەمۆن
- تۆوی کەتان
- گوێز
- زەیتی ماسی
- زەیتی زەیتون
ئاسن
ئاسن دەتوانێت ڕۆڵێکی کاریگەر بگێڕێت لە دروستکردنی پرۆتینێک کە پێی دەوترێت هیمۆگلۆبین. ئەم پرۆتینە لە ڕاستیدا بە یارمەتی خوێن ئۆکسجین دەگەیەنێتە بەشە جیاوازەکانی لەش و بەرگری لەش باشتر دەکات. ئەو کەسانەی بەدەست کەمی ئاسنەوە دەناڵێنن بەزۆری هەست بە ماندوێتی دەکەن و لەوانەیە زۆر زیاتر لە کەسانی دیکە تووشی هەوکردن ببن. هەوکردنی جومگەکانی ئەژنۆ ئەگەری تووشبوون بە کەمخوێنی زیاد دەکات. چونکە ئەم نەخۆشییە کاریگەری لەسەر بڕی هەڵمژینی ئاسن لە جەستەدا هەیە و دوای ماوەیەک دەبێتە هۆی ئەوەی مرۆڤ تووشی کەمخوێنی ببێت. بۆیە باشتر وایە خۆراکی ئەو کەسانە پڕ بکرێتەوە لە خۆراکی دەوڵەمەند بە ئاسن بۆ کەمکردنەوەی ئەو کێشانە؛ هەندێک لەو خۆراکانە بریتین لە:
- ماسی
- پەلەوەر
- پەلەوەری وەک فاسۆلیا و نۆک
- سەوزەی وەک سپێناخ و برۆکلی
برای تقویت عضله پا چه بخوریم؟
تا ئێستا تێگەیشتین بۆ ئازاری ئەژنۆ چی بخۆین؛ بێگومان ئەگەر ئازاری ئەژنۆکە بەهۆی هەوکردنی جومگەکانەوە بێت. ئێستا دەمانەوێت بزانین کام خۆراک گونجاوە بۆ بەهێزکردنی ماسولکەکانی قاچ. یەکێک لە هۆکارە باوەکانی ئازاری ئەژنۆ دەتوانێت زۆر بەکارهێنانی ئەژنۆ بێت. وەرزشوانان و پیشەگەرەکانی لەشجوانی بەزۆری زۆر ڕووبەڕووی ئەم کێشەیە دەبنەوە. ئەم برینانە بەهۆی مایکرۆترۆمای ئەژنۆوە دروست دەبێت، کە دوای ماوەیەک دەبێتە هۆی ڕێکخستنی نائاسایی جومگەکە. بەزۆری پشکنینە وردەکانی پزیشکی ئێسک و پروسکی بە وردی کێشەکانی ئەژنۆ دەستنیشان دەکەن و هۆکاری لاوازبوونی لەناکاوی ئەژنۆ دیاری دەکەن. بەڵام هەندێک خۆراک دەتوانن ڕۆڵێکی کاریگەر بگێڕن لە چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە. هەندێک لەو ماددانە بریتین لە:
- گێلاس
بەو پێیەی گێلاس ژمارەی هێرشی زراو کەمدەکاتەوە، هەروەها دەتوانێت کاریگەر بێت لە بەهێزکردنی ڕیشاڵی پێیەکان. ئەم میوەیە پێکهاتەی وەک ئەنتۆسیانین لەخۆدەگرێت و هەوکردن کەمدەکاتەوە. مشتێک گێلاس یان شەربەتەکەی بخۆ بەبێ ئەوەی شەکری تێبکەیت بۆ بەهێزکردنی ماسولکەکانی ئەژنۆت بە تێپەڕبوونی کات. ەکە
- ئەڤۆگادۆ
پێکهاتەکانی ئەڤۆگادۆ هەوکردن کەم دەکەنەوە؛ هەندێک لەو پێکهاتانە بریتین لە کارۆتینۆید لوتین کە کاریگەرە بۆ ئازاری ئەژنۆ. هەروەها ئەڤۆگادۆ دەوڵەمەندە بە چەورییە تەندروستەکانی نەتێر، کە سوودی زۆری بۆ دڵ هەیە. ئەم میوەیە دەوڵەمەندە بە ڤیتامین E کە ڕۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە چارەسەرکردنی ئازاری ئەژنۆدا.
- هەندێک سەوزە
گێزەر و پەتاتەی شیرین و قووتە بڕێکی زۆر کارۆتینۆید لەخۆدەگرێت کە لەڕاستیدا دژە ئۆکسێنەرێکی بەهێزە. خواردنی بەردەوامی ئەم سەوزە ڕەگی پرتەقاڵیانە ئەگەری تووشبوون بە هەوکردنی جومگەکانی ڕۆماتیزم کەمدەکاتەوە و دەتوانرێت بخرێتە ناو خۆراکەکەتەوە.
- زەنجەفیل
زەنجەفیل بە پێکهاتە کیمیاییەکانیەوە بە دەرمانێکی کاریگەر دادەنرێت لە کەمکردنەوەی ئاستی هەوکردن لە جەستەدا. زەنجەفیل دەتوانرێت وەک تامبەخشێک بۆ هەموو جۆرە خواردنێک زیاد بکرێت یان وەک چایەک بخورێت.
- میوەی لیمۆ
میوەی لیمۆ دەتوانێت ئەو ڤیتامین سییە دابین بکات کە جەستەت پێویستی پێیەتی. بۆیە دەتوانیت یارمەتی لە هەموو جۆرە میوەیەکی لیمۆ وەربگریت بۆ تەندروستی ئیسقانەکان. پرتەقاڵ، ترێ، کیوی، کانتالۆپ، شووتی و برۆکلی باشترین سەرچاوەی ڤیتامین سین کە جەستە پێویستی پێیەتی.
- تۆوی کەتان
ئەگەر دەتەوێت بزانیت چی بخۆیت بۆ بەهێزکردنی ئەژنۆکانت، باشتر وایە بزانیت کە تۆوی کەتان بژاردەیەکی نایاب و ناوازەیە. چونکە تۆوی کەتان دەوڵەمەندە بە ترشی چەوری ئۆمیگا ٣ بەتایبەت جۆرێک کە پێی دەوترێت ALA کە دەتوانێت ئاستی کۆلیسترۆڵ کەم بکاتەوە و تەندروستی دڵ باشتر بکات. دەتوانیت بەشێکی بخەیتە ناو ماست یان دانەوێڵەکەتەوە و ڕۆژانە بیخۆیت.
دوا وشە؛ لەگەڵ زیادبوونی تەمەن، ئەژنۆکان بەزۆری لاواز دەبن و ئەم بابەتە دەتوانێت کاریگەرییەکی زۆری لەسەر کوالیتی ژیان هەبێت. جگە لە خۆراک، وەرزشی جۆراوجۆر هەیە کە دەتوانرێت سوودی لێوەربگیرێت بۆ بەهێزکردنی ئەژنۆ. هەروەها دابەزاندنی کێش و چارەسەری مەساج دەتوانێت کاریگەری ئەرێنی هەبێت بۆ کەمکردنەوەی ئازاری ئەژنۆ. یۆگا و ئەکوپانکچەر هەندێک جار ئازاری ئەژنۆ کەمدەکاتەوە، هەروەها خواردنەوەی بڕێکی زۆر شلە بۆ ئەوەش بەسوودە. بۆیە بە جێبەجێکردنی ئەم ڕێنماییانە دەتوانیت ئازاری ئەژنۆ کەم بکەیتەوە و جومگەکانت بەهێزتر بکەیت.
بەڕاستی بابەتێکی ناوازە بوو گەلێک سوپاس بۆ ئێوە